Αόριστος β΄ Αρχαία Ελληνικά (θεωρία, ασκήσεις)
Πολλά ρήματα σχηματίζουν τον ενεργητικό και μέσο αόριστο από το θέμα με τις καταλήξεις του παρατατικού στην οριστική και του αντίστοιχου ενεστώτα στις άλλες εγκλίσεις (καθώς και στο απαρέμφατο και τη μετοχή). Ο αόριστος αυτός λέγεται (ενεργητικός ή μέσος) αόριστος δεύτερος.
Π.χ. βάλλω, ενεργ. αόρ. β΄ ἔ-βαλ-ον, ἔ-βαλ-ες, ἔ-βαλ-ε κτλ., μέσ. αόρ. β΄ ἐ-βαλ-όμην, (ἐ-βάλ-εσο =) ἐ-βάλ-ου, ἐ-βάλ-ετο κτλ.
ρ. βάλλω (θ. βαλ-)
α) Ενεργητικός αόριστος β΄
Οριστική | Υποτακτική | Ευκτική | Προστακτική | Απαρέμφατο Μετοχή |
ἔ-βαλ-ον ἔ-βαλ-ες ἔ-βαλ-ε ἐ-βάλ-ομεν ἐ-βάλ-ετε ἔ-βαλ-ον | βάλ-ω βάλ-ῃς βάλ-ῃ βάλ-ωμεν βάλ-ητε βάλ-ωσι(ν) | βάλ-οιμι βάλ-οις βάλ-οι βάλ-οιμεν βάλ-οιτε βάλ-οιεν | — βάλ-ε βαλ-έτω — βάλ-ετε βαλ-όντων | βαλ-εῖν βαλ-ὼν βαλ-οῦσα βαλ-ὸν |
Μέσος αόριστος β΄
Οριστική | Υποτακτική | Ευκτική | Προστακτική | Απαρέμφατο Μετοχή |
ἐ-βαλ-όμην ἐ-βάλ-ου ἐ-βάλ-ετο ἐ-βαλ-όμεθα ἐ-βάλ-εσθε ἐ-βάλ-οντο | βάλ-ωμαι βάλ-ῃ βάλ-ηται βαλ-ώμεθα βάλ-ησθε βάλ-ωνται | βαλ-οίμην βάλ-οιο βάλ-οιτο βαλ-οίμεθα βάλ-οισθε βάλ-οιντο | — βαλ-οῦ βαλ-έσθω — βάλ-εσθε βαλ-έσθων | βαλ-έσθαι βαλ-όμενος βαλ-ομένη βαλ-όμενον |
Παρατηρήσεις στο σχηματισμό του ενεργητ. και μέσου αορίστου β΄
Του ενεργητικού αορίστου β΄:
1. Το απαρέμφατο και η μετοχή τονίζονται πάντοτε στη λήγουσα (το απαρέμφατο με περισπωμένη και η μετοχή αρσενικού με οξεία)· μαθεῖν, ἐλθεῖν - μαθών, ἐλθών.
2. Το β΄ ενικό πρόσ. της προστακτικής των ρ. ἔρχομαι, εὑρίσκω, λαμβάνω, λέγω και ὁρῶ, όταν δεν είναι σύνθετο, τονίζεται στή λήγουσα: (ἔρχομαι - ἦλθον) ἐλθέ, (εὑρίσκω - ηὗρον) εὑρέ, (λαμβάνω - ἔλαβον) λαβέ, (λέγω - εἷπον) εἰπέ, (ὁρῶ - εἶδον) ἰδὲ (αλλά: ἄπελθε, ἔξευρε, παράλαβε, πρόειπε, πάριδε).
Του μέσου αορίστου β΄:
1. Το απαρέμφατο (είτε απλό είτε σύνθετο) τονίζεται στην παραλήγουσα: γενέσθαι, λαβέσθαι - συγγενέσθαι, ἀντιλαβέσθαι.
2. Το β΄ ενικό πρόσ. της προστακτικής (είτε απλό είτε σύνθετο) κανονικά τονίζεται στη λήγουσα και παίρνει περισπωμένη: γενοῦ, λαβοῦ - συγγενοῦ, ἀντιλαβοῦ· αν όμως είναι μονοσύλλαβο και σύνθετο με δισύλλαβη πρόθεση, ανεβάζει τον τόνο στην παραλήγουσα: (ἔχομαι - ἐσχόμην) σχοῦ - παράσχου, (ἕπομαι - ἑσπόμην) σποῦ - ἐπίσπου.
Πίνακας συνηθέστερων ρημάτων με αόριστο β΄
ρήμα | β΄ αόριστος οριστικής | β΄ αόριστος υποτακτικής θέμα Αορίστου |
ἄγω | ἤγαγον | ἀγά γ-ω |
αἱρῶ(πιάνω,κυριεύω) | εἷλον | ἕλ-ω |
αἰσθάνομαι | ᾐσθόμην | αἴσθ-ωμαι |
ἁμαρτάνω | ἥμαρτον | ἁμάρτ-ω |
ἀποθνῄσκω | ἀπέθανον | ἀποθάν-ω |
ἀφικνοῦμαι, (φτάνω) | ἀφικόμην | ἀφίκ-ωμαι |
βάλλω | ἔβαλον | βάλ-ω |
γίγνομαι, εἰμί | ἐγενόμην | γένωμαι |
ἔρχομαι | ἦλθον | ἔλθ-ω |
εὑρίσκω | εὗρον, ηὗρον | εὕρ-ω |
ἔχω | ἔσχον | σχ-ῶ |
λαμβάνω | ἔλαβον | λάβ-ω |
λαγχάνω (τυχαίνω,πετυχαίνω) | ἔλαχον | λάχ-ω |
λανθάνω(ξεφεύγω την προσοχή, ξεχνώ) | ἔλαθον | λάθ-ω |
λέγω | εἶπον | εἴπ-ω |
λείπω | ἔλιπον | λίπ-ω |
μανθάνω | ἔμαθον | μάθ-ω |
ὁρῶ | εἶδον | ἴδ-ω |
πάσχω | ἔπαθον | πάθ-ω |
πίπτω | ἔπεσον | πέσ-ω |
τυγχάνω | ἔτυχον | τύχ-ω |
τρέχω | ἔδραμον | δράμ-ω |
φέρω | ἤνεγκον | ἐνέγκ-ω |
φεύγω | ἔφυγον | φύγ-ω |
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1) Να κλίνεις τον Αόριστο β του μανθάνω σε όλες τις εγκλίσεις Ενεργητική και μέση φωνή
Ενεργητική Φωνή
Οριστική | Υποτακτική | Ευκτική | Προστακτική | Απαρέμφατο Μετοχή |
Μέση φωνή
Οριστική | Υποτακτική | Ευκτική | Προστακτική | Απαρέμφατο Μετοχή |
2) Συμπλήρωσε τους παρακάτω πίνακες:
Οριστική | Υποτακτική | Ευκτική | Προστακτική | Απαρέμφατο Μετοχή |
ἔβαλες | ||||
ἔμαθε | ||||
ἔλαβον (γ πληθ) | ||||
ἐφύγομεν | ||||
ἠγάγομεν | ||||
ἔπιθε |
Οριστική | Υποτακτική | Ευκτική | Προστακτική | Απαρέμφατο Μετοχή |
ἐβάλου | ||||
ἐμάθετο | ||||
ἐγενόμην | ||||
ἤσθοντο | ||||
ἠγάγετο | ||||
ἐπίθεσθε |
